Po wytoczeniu powództwa o rozwód (wniesieniu pozwu rozwodowego) możliwa jest zmiana stanowiska i żądanie orzeczenia separacji, jeżeli strona stwierdzi, że nie chce jeszcze ostatecznie orzekać o rozwiązaniu małżeństwa, a rozkład pożycia nie jest według niej trwały i zupełny.
Strona pozwana w sprawie o rozwód może również żądać rozwodu albo żądać separacji. Strona pozwana w sprawie o separację może również żądać separacji albo żądać rozwodu.
Jeżeli współmałżonek żąda rozwodu, to sąd w pierwszej kolejności rozpozna żądanie rozwodu, ponieważ jest to żądanie dalej idące. Jeżeli jeden z małżonków żąda orzeczenia separacji, a drugi orzeczenia rozwodu i żądanie to jest uzasadnione, sąd orzeka rozwód. Jeżeli jednak orzeczenie rozwodu nie jest dopuszczalne, a żądanie orzeczenia separacji jest uzasadnione, sąd orzeka separację.
